به گزارش پایگاه خبری فرهنگسرای معروف هر هفته سعی می شود، کتابی در زمینه امر به معروف و نهی از منکر معرفی گردد. این هفته کتاب «اثر امر به معروف و نهی از منکر در شرع و قانون و تاثیر آن در پیشگیری از جرم» معرفی می گردد.
پیشگیری در واژه ها و نوشته های علوم امروزی مفهومی را بهمراه دارد، که در گستره ای فراگیر در بردارنده مجموعه اقدامات کنشی و واکنشی در مقابله بزه است. پیشگیری در مفهوم موسع کلمه طیف وسیعی از اقدامات کیفری و غیر کیفری را در جهت خنثی کردن عوامل ارتکاب جرم و کاهش بزه کاری را در بر می گیرد، در این راستا امر به معروف و نهی از منکر به عنوان مصداقی از پیشگیری به ویژه پیشگیری اجتماعی بر اساس قانون و شرع تاثیرگذار باشد، امری که علاوه بر متو روایی و فقهی در قانون اساسی و اصل هشتم آن به صراحت مورد تاکید قانون گذار قرار گرقفته است. در این پژوهش پرسش اصلی این است که امر به معروف و نهی از منکر در جامعه بر اساس شرع و قانون چه اثاری یا اثاری را در پیشگیری از جرم دارد؟ فرضیه اصلی مطرح شده بر این اساس است که امر به معروف و نهی از منکر در زمینه های مختلف در پیشگیری از جرم موثر است. از طرف دیگر هدف اصلی پژوهش مربوطه، تبیین و برسی اثر امر به معروف و نهی از منکر بر اساس قانون و شرع در پیشگیری از جرم است که سعی گردیده است با روش نظری وتوصیفی به نتایجی از جمله تاثیر امر به معروف و نهی از منکر در پیشگیری از جرم،تاثیر فقهی در نگارش قوانین مربوطه و نیز اثرپذیری مقررات از نظریات اندیشمندانی نظیر امام خمینی اشاره گردد.
کتاب اثر امر به معروف و نهی از منکر در شرع و قانون و تاثیر آن در پیشگیری از جرم اثر سید مجتبی طباطبایی شیرازانی، به بررسی روش‌هایی می‌پردازد که باعث تاثیرگذاری بیشتر امر به معروف و نهی از منکر می‌شود.
دین به‌عنوان اصلی‌ترین عامل خود کنترل، افراد را از کج‌روی‌ها، رفتارهای ناهنجار و پرخطر دور نگاه می‌دارد و هرچه جامعه مذهبی‌تر باشد، خود کنترلی نیز در بین شهروندان بیشتر به چشم می‌خورد. زوال اخلاق و عدم توجه به دین در جامعه، موجب افزایش وقوع جرم و جنایات و شیوع انواع مفاسد خواهد شد و این موضوع در اسلام تحت عنوان دو وظیفه بسیار مهم «امر به معروف و نهی از منکر» پیش‌بینی شده است.
امر به معروف و نهی از منکر، یکی از اصول عملی و از عظیم‌ترین فرایض اسلام است. این مهم در کتب فقهی شیعه، بالاتر و برتر از حد یک واجب معمولی مطرح گشته و در ردیف ضروریات دین مبین اسلام از آن یاد شده است. تاکیدهای مکرر قرآن کریم، در خصوص امر به معروف و نهی از منکر بیانگر اهمیتی است که اسلام برای سالم سازی محیط اجتماع و مبارزه با عوامل فساد و گناه قائل شده است.
اهمیت فریضه امر به معروف و نهی از منکر تا بدانجاست که سایر فرایض و دستورهای اسلامی در پرتو اجرای آن، بر پا داشته می‌شود و جامعه اسلامی محقق می‌گردد؛ از این رو هرگاه در جامعه‌ای این فریضه مهم به اجرا گذاشته نشود و افراد در قبال پیاده شدن این امر خطیر احساس مسئولیت نکنند اضمحلال آن جامعه حتمی خواهد بود.
نکته‌ی حائز اهمیت این است که نقشی که امر به معروف و نهی از منکر در جامعه به عنوان نظارت همگانی بر عهده دارد ایجاب می‌کند که این تکلیف با معیارهای مشخصی صورت پذیرد و حدود و میزان این نوع مداخله و مشارکت بنحو دقیق و سنجیده، تعیین و تبیین شود. چنانچه به این مهم توجه نگردد چه بسا موجب بروز هرج و مرج در نظام اداری، اجتماعی اقتصادی و… حکومت و کشور می‌شود و به جای آن که باری از دوش نظام عدالت کیفری برداشته شود، آن را دچار زحمت می‌نماید.
قانون‌گذار می‌تواند با اتخاذ سیاست جنایی تقنینی سنجیده و با توجه به قانون اساسی کشور و شرایط زمانی و مکانی خاص جامعه خود، زمینه مشارکت مثبت مردم و نهادهای اجتماعی را در برنامه‌های پیشگیری از جرم فراهم آورد. بنابراین از کارکردهای مهم امر به معروف و نهی از منکر فراهم سازی زمینه عمل به هنجارها و تقویت هنجارهای مورد نظر جامعه اسلامی و عمل به نیکی‌ها است.
در بخشی از کتاب اثر امر به معروف و نهی از منکر در شرع و قانون و تأثیر آن در پیشگیری از جرم می‌خوانیم:
تردیدی نیست که انسان در جهت حفظ و بقای خود تلاش می‌کند؛ زیرا گاه میان برخی از پدیده‌های طبیعت و خواست‌های انسان تعارض ایجاد می‌شود. هر چند این تعارض، تعارض ذاتی نیست، اما طبع طبیعت مایل به حفظ وضع موجود خود است و خواست انسان در جهت تغییر و دگرگونی آن، برای بهره‌وری و استفاده بهینه از آن در جهت منافع خود است.
این کشمکش میان انسان و طبیعت، که گاه برای آدمیان سنگین تمام می‌شود، نشان می‌دهد که انسان، آزادی مطلق در مواجهه با طبیعت پیرامون خود را ندارد. از سوی دیگر، خودِ قوای طبیعی و غریزی انسان نیز حرکات انسان را تحت تأثیر خود قرار داده و گاه قدرت اراده و انتخاب آزاد را از او می‌گیرند. در واقع، خواسته‌های معقول انسان همیشه با تمایلات غریزی او همسو و همراه نیستند. از این‌رو، ناگزیر میان آن‌ها درگیری و کشمکش ایجاد می‌شود. بنابراین، انسان برای حفظ آزادی خود در دو جبهه می‌جنگد.
پس آزادی انسان از ناحیه طبیعت و نیز خواسته‌ها و توانایی‌های درونی تهدید می‌شود. آزادی اجتماعی، یعنی این که در اجتماع از سوی سایر افراد و اجتماع، آزادی داشته باشد و دیگران مانع در راه رشد و تکامل او نباشند و جلوی فعالیت سازنده او را نگیرند. نه مورد استثمار قرار گیرد و نه به دیده تحقیر و نه صاحبان قدرت و مقام و طالبان شهرت او را وسیله و ابزاری برای رسیدن به مطامع خود کنند.
این حقیقت در آیات بسیاری از قرآن مجید به صراحت مورد تأکید قرار گرفته است. از آن جمله اینکه خداوند متعال ارزش انسان‌ها را در قدرت و ثروت و نژاد و پست و مقام و موقعیت آن‌ها نمی‌داند، بلکه آن چه موجب ارزش بیشتر انسان‌ها می‌شود و کرامت آنان را تضمین می‌نماید، تقوای آنهاست.
همچنین یکی از اهداف انبیا، اعطای آزادی اجتماعی به بشر است؛ یعنی افراد را از اسارت، بندگی و بردگی نجات دهند. از قید اوهام، خرافات، جاهلیت و تعصبات و خرافه‌پرستی‌ها برهانند و راه زندگی انسانی و الهی را به ایشان بنمایانند.